Strategie 2024 – 2028

Inleiding

De missie van Stichting Vrienden van Martinus is het duurzame behoud van de Martinuskerk in Hoogland.

Achtergrond

Het Rooms Katholieke DNA

Hoogland is vanuit de traditie een Rooms-Katholieke enclave in de protestantse omgeving van de Eemvallei. Hoogland vormt, zelfs na de door de Hooglanders ervaren “annexatie” door Amersfoort, nog steeds een hechte gemeenschap. Vele maatschappelijke organisaties in hoogland komen voort vanuit initiatieven van of waren gelieerd aan de kerk/het Rooms Katholieke erfgoed, zoals de Rooms katholieke voetbalvereniging Hoogland (opgericht in 1946), fanfareorkest Sint Caecilia (opgericht in 1928) en de Katholieke Plattelands Jongeren – Hoogland (nu JOHO) (opgericht meer dan 50 jaar geleden) die aan de basis staat van het Dorpsfeest Hoogland.

Ondanks het gegeven dat de actieve betrokkenheid bij en de band met de Rooms Katholieke kerk sterk is afgenomen, zit het Rooms Katholieke in het DNA van de Hooglandse gemeenschap en vormt het nog steeds een onderscheidend aspect in de entiteit van de Hooglanders.

In dat kader is de Martinuskerk voor de Hooglanders een icoon en onderdeel van het culturele erfgoed. De bouw van de verschillende versies van de Martinuskerk is met grote inzet (zowel financieel as fysiek) van de Hooglandse gemeenschap tot stand gekomen.

Ontwikkelingen in de Rooms Katholieke kerk in Nederland

De actieve betrokkenheid van Hooglanders bij de Rooms Katholieke kerk (zowel in de vorm van de actieve geloofsgemeenschap als vrijwilligers) neemt sterk af. Dit is een trend die niet uniek is voor Hoogland, maar die zich voordoet in heel Nederland. Voorts neemt het aantal priesters sterk af en nemen de onderhouds- en exploitatiekosten voor de kerkgebouwen sterk toe.

Dit leidt ertoe dat de Rooms-katholieke kerk in Nederland steeds meer kerken sluit en geloofsgemeenschappen probeert te concentreren.

De Martinusparochie maakt deel uit van de Parochie Onze Lieve Vrouw van Amersfoort (OLVA), waarin de parochies van De Sint Martinus Martinus (Hoogland), De Sint Joseph (Hooglanderveen) de Sint Franciscus Xaverius (Amersfoort Centrum) en de Sint Ansfridus (Amersfoort Zuid) organisatorisch zijn samengebracht.  

De sterke afname in actieve betrokkenheid van gelovigen zorgt er enerzijds voor dat de kerken te groot zijn voor het houden van een dienst met enige mate van intimiteit, maar ook dat de exploitatiekosten steeds minder of niet meer worden gedekt door de inkomsten uit de kerkbalans en andere bronnen. Dit, samen met het probleem van een sterk afnemend aantal priesters, zal er vroeg of laat tot leiden dat kerken worden gesloten, afgestoten, een andere bestemming gaan krijgen dan wel gesloopt gaan worden, bijvoorbeeld ten behoeve van projectontwikkeling.

De Stichting Vrienden van Martinus is opgericht om ervoor te zorgen dat, in welke vorm dan ook, de Martinuskerk als icoon voor de Hooglandse gemeenschap wordt behouden voor de Hooglandse gemeenschap

1.      Missie/visie

1.2    Doelstelling

Stichting Vrienden van Martinus stelt zich ten doel het duurzame behoud van de Sint Martinuskerk (inclusief de pastorie, de spirituele tuin, als ook het kerkhof) in Hoogland als beeldbepalend bouwwerk en locatie voor het dorp.

1.3    Strategie

De strategie van de Stichting is erop gericht voorbereid te zijn op mogelijke besluiten van het Bisdom Utrecht die bepalend zijn voor de instandhouding van de Sint Martinuskerk, het parochiegebouw, de tuin en het kerkhof.

Deze strategie omvat de volgende onderdelen:

  1. Bewustzijn en draagvlakcreatie onder de Hooglandse bevolking
  2. Strategische samenwerking met het parochiebestuur
  3. Bewustzijn en draagvlakcreatie bij de gemeente Amersfoort
  4. Het ontwikkelen van scenario’s aan de hand van mogelijke ontwikkelingspaden
  5. Het ontwikkelen van een buisiness plan voor duurzame exploitatie van de Martinus
  6. Het bevorderen van sociaal verbindende functie van de Martinuskerk 

Ad 1)

  • Stichting Vrienden van Martinus is een initiatief van en wordt vooralsnog geleid door een bestuur bestaande uit vooralsnog heren die richting of over de pensioengerechtigde leeftijd gaan/zijn. Historisch besef en behoud van waarden speelt een belangrijke drijfveer voor het bestuur. Echter, het streven naar duurzame behoud van de Sint Martinuskerk heeft alleen zin als het breed wordt gedragen door de Hooglandse gemeenschap. 
  • Maatschappelijke ontwikkelingen (individualisering) bevorderen niet het behoud van cultureel erfgoed en waardering voor aspecten die medebepalend zijn voor de identiteit.
  • Het bestuur vindt het van groot belang dat het streven van de Stichting wordt gesteund door een groot deel van de Hooglandse bevolking, en met name omarmt wordt door de jongere bevolking (jong volwassenen).
  • Strategisch doel 1a van de Stichting is het creëren van draagvlak onder de Hooglandse bevolking.
  • Strategisch doel 1b van de Stichting is het bevorderen van het beleefde belang van de Sint Martinuskerk en het creëren van draagvlak onder de Hooglandse bevolking voor de duurzame instandhouding

Ad 2)

  • De Stichting heeft als uitdaging om betrokken of aangesloten te raken bij de strategische ontwikkelingen ten aanzien van het gebouwbeheer van de kerk. Op dit moment 
    • heeft De Stichting nog geen formele en informele positie in dit proces
    • Is de relatie tussen de Stichting en de OLVA Parochie beperkt. 
  • Dat maakt het lastig om strategieën te ontwikkelen en acties uit te voeren voor de toekomst.
  • De Stichting denkt dat een goede band en samenwerking met de OLVA Parochie voor beide partijen positief kan uitwerken.
  • Strategisch doel 2 van de Stichting is het ontwikkelen van de band met het OLVA Parochiebestuur.

Ad 3) 

  • Voor iedere gemeente is ruimte voor de bouw van woningen of andere voorzieningen een hekel punt. Indien Het bisdom Utrecht afstand neemt van de Sint Martinuskerk, heeft het gebouw, maar met name de grond een intrinsieke waarde. Zowel voor de gemeente, woningbouwverenigingen als projectontwikkelaars kan de grond van grote waarde zijn. 
  • Rand voorwaardelijk kunnen de stedenbouwkundige en bestemmingsplannen een groet invloed hebben op de bestemming van de grond waarop de Sint Martinuskerk, inclusief parochiegebouw en tuin, staat. 
  • Strategisch doel 3 van de Stichting is het ontwikkelen van een band met de gemeente (het bestuur alsmede strategische ambtenaren) om invloed uit te oefenen op het omgevingsbeleid ter ondersteuning van de instandhouding van de kerk.

Ad 4) 

  • Als Stichting zijn wij afhankelijk van de plannen die het bisdom met de Sint Martinus kerkgemeenschap en – kerk aan het ontwikkelen is. Gezien de ontwikkeling in enerzijds de afname van actieve kerkgangers, de beperkte beschikbaarheid van priesters en de begrotingstekorten bij de Parochie zal het Bisdom vroeg of laat moeten ingrijpen en hat aantal geloofsgemeenschappen moeten terugbrengen. Sluiting van Kerken ligt daarbij voor de hand.
  • De vraag is welke keuzes gaat het Bisdom daarin maken, wanneer gaat zij deze maken en welke impact kan/gaat dit hebben op het voortbestaan van de Sint Martinuskerk. De volgende vraag is of en zo ja welke mitigerende acties de Stichting kan treffen om het voortbestaan te borgen en wat daarvoor, in welke fase moet worden gedaan.
  • Ad 2) heeft ten doel de band met OLVA te ontwikkelen, om zodoende meer inzicht te krijgen en mogelijke toekomst scenario’s.
  • Strategisch doel 4 van de Stichting is het ontwikkelen van toekomstscenario’s, inclusief, per scenario, een strategie voor de stichting om mogelijke risico’s op het voortbestaan van de kerk te mitigeren.

Ad 5) 

  • Het duurzaam voortbestaan van de Martinuskerk zal geld gaan kosten. Dat kan in de vorm van een aankoopsom indien de kerk door het Bisdom wordt afgestoten en in de vorm van operationele kosten, zoals onderhoudskosten, energie, schoonmaak etc. 
  •  
  • Strategisch doel 5a van de Stichting is het verkrijgen van inzicht in de operationele en (lange en korte termijn) onderhoudskosten van de kerk
  • Strategisch doel 5b is het ontwikkelen van een business plan voor de duurzame instandhouding van de kerk
  • Strategisch doel 5c van de stichting is het werven van geld zodat op het moment dat de kerk wordt afgestoten, de Stichting de middelen heeft op de kerk in stand te houden.

Ad 5) 

  • Het bevorderen van sociaal verbindende functie van de Martinuskerk 
  •  
  • Strategisch doel 6a van de Stichting is het stimuleren van de sociaal verbindende functie van de Martinus door randvoorwaarden te ontwikkelen die het gebruik en de functie van de Kerk voor de Hooglandse gemeenschap versterken.

1.3    Activiteiten

Uit te voeren activiteiten

Ad1)

  1. Ontwikkelen communicatiestrategie en -plan
  2. Uitvoeren communicatieplan
  3. Ontwikkelen samenwerking met JOHO en andere Hooglandse organisaties
  4. Rand voorwaardelijke ondersteuning aan initiatieven die het belang van de Martinus voor de gemeenschap versterken (voorbeeld: Wintersferen0
  5.  

Ad 2)

  1. Voeren van gesprekken met OLVA
  2. Bepalen gezamenlijk belang en ruimte voor actieve betrokkenheid VVM
  3. Uitwisseling kennis en informatie

Ad 3)

  1. Voeren van gesprekken met Gemeente Amersfoort
  2. Onderhouden relaties met gemeentelijke beleidsmedewerkers, wethouders en politieke partijen

Ad 4 Afhankelijk van resultaat Ad 2):

  1. Ontwikkelen van toekomst scenario’s

Ad 5 Afhankelijk van resultaat Ad 2) en Ad 4):

  1. Het verkrijgen van inzicht in de operationele en onderhoudskosten van de kerk
  2. Ontwikkelen van een business plan voor duurzame instandhouding van de kerk
  3. Het ontwikkelen van een fundraising plan om slagkracht te verkrijgen en mogelijke kosten te kunnen dekken.

Ad 6 

  1. In lijn met de het ondersteunen van de Wintersferen wordt bepaald of randvoorwaarden kunnen worden bepaald om dergelijke evenementen meer frequent te laten organiseren.

2.      Huidige situatie

2.1    SWOT

#Nog toe te voegen#

2.2    Activiteiten

Uit te voeren activiteiten

Ad1)

  1. Ontwikkelen communicatiestrategie en -plan
  2. Uitvoeren communicatieplan
  3. Ontwikkelen samenwerking met JOHO en andere Hooglandse organisaties
  4. Rand voorwaardelijke ondersteuning aan initiatieven die het belang van de Martinus voor de gemeenschap versterken (voorbeeld: Wintersferen0

Ad 2)

  1. Voeren van gesprekken met OLVA
  2. Bepalen gezamenlijk belang en ruimte voor actieve betrokkenheid VVM
  3. Uitwisseling kennis en informatie

Ad 3)

  1. Voeren van gesprekken met Gemeente Amersfoort
  2. Onderhouden relaties met gemeentelijke beleidsmedewerkers, wethouders en politieke partijen

Ad 4 Afhankelijk van resultaat Ad 2):

  1. Ontwikkelen van toekomstscenario’s

Ad 5 Afhankelijk van resultaat Ad 2) en Ad 4):

  1. Het verkrijgen van inzicht in de operationele en onderhoudskosten van de kerk
  2. Ontwikkelen van een business plan voor duurzame instandhouding van de kerk
  3. Het ontwikkelen van een fundraising plan om slagkracht te verkrijgen en mogelijke kosten te kunnen dekken.

3.      Organisatie

3.1    Bestuur

De Stichting is mid 2023 gestart met een professionaliseringsslag en met een nieuwe strategische oriëntatie. Doordat de Stichting niet betrokken is bij het beslissingsproces van het Bisdom, dreigde het in een vacuüm te belanden, waarbij het lastig is om tot goed bestuur te komen.

Begin 2024 heeft een strategische sessie plaatsgevonden. Tevens zijn nieuwe Hooglanders met complementaire kennis en vaardigheden toegetreden tot het bestuur.

Dit strategisch beleidsplan is een eerste resultaat van deze professionaliseringsslag.

Het bestuur bestaat begin 2025 uit:

Voorzitter:                  Paul Manders

Secretaris:                  Rob Goeman

Penningmeester:        Henk Kruisselbrink

Bestuursleden:            Albert Schoonderbeek

                                   Jan van der Schueren

                                   

Het bestuur wordt ondersteund door Ambassadeurs, met vele persoonlijke en bestuurlijke connecties in de Hooglandse gemeenschap:

                                   Ad van Dijk

                                  Sjaak van Wegen

                                   

3.2    Algemene informatie

 

Adres: p/a Breeland 116

3828 VH HOOGLAND                    

Email: rob.goeman@kpnmail.nl

Bank:               NL38 RABO 0317 9978 66 

KvK:                 685 13 356 

RSIN:                8574.78.084